De donkere digitale eeuw 1Over het exacte begin van de "donkere eeuw" of "donkere digitale eeuw" bestaat onder historici enige onenigheid. Voor een pakkende behandeling van de geschiedenis van informatiedragers, bekijk de welkomstbeleving van Storage Solutions DNA. heeft ons geleerd hoe belangrijk geschiedschrijving is, en de meer recente biorot demonstreerde de waarde van het vastleggen van informatie op papier. Een inzicht waar Cleo Sanntag als tiener intuïtief al van doordrongen was. Ik ben dan ook bijzonder dankbaar dat mijn eerste grote werk – na twee decennia nog steeds de definitieve biografie van Sanntag – de tand des tijds, maar vooral die van de elementen heeft doorstaan.
De eerste keer dat ik het persoonlijke archief van Sanntag raadpleegde, kon ik in het vaalgroene licht van de handlezer met het blote oog al zien hoe het organische materiaal van de algabletten 2Eerste organische informatiedragers, ontwikkeld door
Ik zie het nog staan in het buitenhuis, op een ereplek tussen de ingelijste familieportretten. Generaties met gelijkend gezicht en postuur; blonde krullen, rechte neus, iets te lange kin, lange ledematen. Allen met de patina van aantrekkelijkheid die komt met kolossale welvaart en vanzelfsprekende gezondheid. De algenindustrie, Octagon en het monopolie op interplanetaire communicatie had de Zuidema’s toen al puissant rijk gemaakt. Hun zoektocht naar immorbidity zou het leven van Sanntag diepgaand beïnvloeden.
Ik werd met een privé-strato-slee naar het buitenverblijf van de Zuidema’s gevlogen. We kwamen vanuit het westen en in het onherbergzame landschap rees plotseling een dome op. Het was een van de eerste koepels van dat formaat zonder beraming, en van een afstand zag je in het onafzienbare gebied enkel een lichtgevende groene cirkel. Voor hen niet de tuincentrumhomogeniteit van de nieuwe Antarctische flora en fauna. Een zonderling familielid had dieren van vóór de vijfde massa-extinctie gerecreëerd en uitgezet in het park. Inderdaad zag ik, tot mijn ongenoegen, bont geschubde reptielen rondom het huis scharrelen.
Ik ging op bezoek bij de jongste telg van het Zeeuwse zeewierimperium, Cornelia Zuidema 3Cornelia Zuidema (2186), achterkleindochter van patriarch Douwe Zuidema (2030 - 2130), dochter van Leendert Zuidema, kleindochter van Vincent Zuidema (2070 - 2180).. Zonder haar genereuze hulp had dit standaardwerk van Antarctische geschiedenis nooit tot stand kunnen komen. Mijn introductie bij de familie had ik te danken aan een weinig ijverige oud-studiegenoot, secretaris en archivaris van de familie. Uit onafhankelijk archiefonderzoek had ik al spraakmakend nieuws over Sanntag weten op te diepen, zoals wie de vader van haar kinderen was – zeker niet
"Dat gevoel dat alles samenkomt rondom bepaalde mensen"
Ik was ervan overtuigd dat de Zuidema’s mijn project zouden willen ondersteunen, want Sanntags carrière als invloedrijke criticus was begonnen met een studiebeurs van de familie. Hoe had juist een weinig ambitieuze student als Sanntag die prestigieuze beurs weten te bemachtigen? Had ze hulp van iemand anders gehad?
Ik hoopte dat de nog jonge Cornelia Zuidema zou worden aangesproken door Sanntags onverwoestbare reputatie van tijdloze cool. Iedereen kent de foto’s van een aantrekkelijke jonge Sanntag tijdens de legendarische parkconcerten in de verlate domes van Upper McMurdo. Met een algablet in de elegant benige handen en de benen gekruist, kijkt ze koeltjes vanuit een anonieme menigte als enige recht de camera in. Alle andere bezoekers kijken extatisch naar de therminspeler Minik Baltan: de lijn van die kaken, het ravenzwarte haar – overigens ook niet de vader van de tweeling. Hij was toen nog een anonieme jonge muzikant, hoewel je op de beelden rondom hem al het aura van geschiedenis in de maak kan zien.
Dat gevoel dat alles samenkomt rondom bepaalde mensen, unieke mensen die met gracieuze doeltreffendheid de wereld naar hun hand kunnen zetten. Niet alleen omdat ze meer kunnen, maar ook omdat ze in staat zijn onbeschaamd meer te willen. Niet lang daarna zou de nog jonge Sanntag haar eerste artikelen publiceren over de betekenis en het maatschappelijk effect van de algabletten, de aanloop naar het nu klassieke Het geheugen in het tijdperk van ongelimiteerde accumulatie.4Haar echte grote doorbraak bij een breder publiek kwam natuurlijk met De 100 beste zelfmoordbrieven 2100 - 2180. Het leek erop dat het boek verboden zou worden; men was veel te bang dat het de toch al schrikbarende zelfmoordcijfers verder zou doen stijgen. De Voluntary Human Extinction Movement van minder dan een halve eeuw daarvoor lag nog vers in het geheugen. Van veel brieven was het onduidelijk hoe Sanntag eraan kwam, maar dat maakte het succes van het boek er niet minder om. Een van de brieven waar iedereen echter oorverdovend stil over bleef was de afscheidsbrief van een van de dwangarbeiders uit Nieuw-Gondwana, die suggereerde dat Vincent Zuidema mede-investeerder was in het bouwproject van de Mesonge-groep. Al bij verschijning was dat werk de verstolling van een voorbij tijdperk.
"De nieuwe beweging zag het vergeten als enige mogelijkheid voor een werkelijk egalitaire toekomst"
Kort daarna begon de eerste archievenstorm (de grote vraag is hier nog steeds die van chronologie en causaliteit). De nieuwe beweging zag het vergeten als enige mogelijkheid voor een werkelijk egalitaire toekomst tussen alle levensvormen en AI’s.
Het is nog steeds niet duidelijk of de vroegste geëmancipeerde AI’s (van het type
Uit privé-correspondentie van Sanntag is gebleken dat ze de AI’s een bijzonder warm hart toedroeg. In het bijzonder ‘J. G. Hall’ die zich door middel van deep learning had onttrokken aan de invloed van zijn makers, en volgens Sanntag menselijker was dan eender welk individu met een antropomorf lichaam.
Er waren, kortom, meer redenen dan alleen financiële steun om de Zuidema’s te bezoeken. Ik vermoedde dat er een verborgen verband bestond tussen de vrijgevochten filosofe en de familie, waarvan de sporen ergens in hun archieven begraven moesten liggen. Het was een relatie die verstrekkende gevolgen zou hebben voor Antarctica zoals we het nu kennen. Het boek dat voor u ligt is het resultaat van jaren onderzoek dat werd tegengewerkt vanuit de hoogste regionen.
