Destijds overal gepitcht en nog steeds vind ik het gek dat niet één blad dit verhaal wilde. Alsof er direct na Cosimo’s verdwijning unaniem was besloten dat hij nooit had bestaan. Inmiddels doet een sublieme figuur als hij ouderwets aan, nu de markten al decennia griezelig stabiel zijn, Planckcrises1In geavanceerde quantumtrade kan het voorkomen dat de handel de grens nadert van meer dan één transactie per Plancktijd. In zulke gevallen kunnen quantumeffecten optreden waardoor marktwaarden en portfolio’s verstrengeld raken en de gebruikelijke speltheorie met één tijdsdimensie ontoepasbaar wordt. Markten gedragen zich dan volkomen ongrijpbaar. Vanaf de 22ste eeuw zijn diverse pogingen gedaan om zulke flitsmarkten beheersbaar te houden via regulering, maar de onzekerheden van handel nabij de Plancktijd zijn zowel irreducibel als onweerstaanbaar gebleken. een vage herinnering, en onze onaflosbare schulden ons diep in het vlees getrokken zijn. Op feestjes praat sowieso niemand meer over geld. Vriendendiensten zijn belangrijker. We helpen elkaar de dag door.
Toch had dit toen een groot verhaal moeten zijn. Nu vormen mijn notities hooguit een aandenken aan een tijd, rijker en valser dan voor ons nog voorstelbaar.
Wat Camp Tsalal aangaat, één keer ben ik daar nog geweest. Dat verhaal schrijf ik ooit eens op, maar kort gezegd, het is een enge, gesloten gemeenschap geworden die Cosimo vereert in een soort omgekeerde cargo cult, en nog steeds jaarlijks obsessief Tekeli-li zingt. Dit is lachwekkend maar niet onschuldig. Cosimo was (is?) uiteindelijk een mens, al mis ook ik vaak, gedurende onze armoedige zomerdagen en winternachten, zijn schitter.
Sneeuw. Niet goed. Was niet voorspeld en niet verwacht. Het heeft al decennia niet gesneeuwd zo dicht op de Pool rond deze periode van de zonsondergang. Dan is ook niet te voorzien hoe hevig het gaat vallen. Dit moet ik mijn pony’s niet aandoen, die zijn niet op stevige sneeuwval toegerust. Zo mis ik nog de opening van Ice Queen, bijzonder stom want Cosimo heeft aangekondigd dat we dit jaar de grootste Kristalgodin ooit gaan zien, sterker nog, deze editie wordt zij in een polaire baan gelanceerd. Kijk, dat is pas kwistig. Misschien toch de chopper nemen? Nee, dat is valsspelen. Je moet Camp Tsalal op spierkracht bereiken, die fysieke inspanning geldt als sleutel voor de festivalervaring, en al twaalf edities houd ik me daaraan.
Ice Queen. Het jaarlijkse nachtfestival waar iedereen over praat. Een wekenlange techno-spirituele orgie. Ik heb het groot zien worden. Al vanaf de eerste editie, gewoon Cosimo en wat aanhangig gespuis uit de quantum-finance-wereld in één yurt bij het antieke puin van Amundsen-Scott Station, lekker kamperen op het zuidelijkste punt, ‘de nacht doorhalen’, plannen bedenken voor steeds geschiftere financiële instrumenten. Ze bouwen een ijssculptuur die de Kristalgodin der Speculatie moet voorstellen en die de volgende dag zal wegsmelten. Iedereen vond het een reuzengrap. Maar het jaar daarop waren ze er weer, met meer vaag volk en een meer vastberaden speelsheid.
"Zeer lang dacht men dat de storm van het Kapitaal altijd westwaarts zou blazen. Maar de ware bestemming is het Zuiden"
Of neem het waagstuk waarmee hij finance critics wereldwijd voor het eerst verraste: een netwerk van quantumcomputers in de cellen van een zeehond. Met elke beweging van het beest kon het netwerk een onbegrensd aantal berekeningen en transacties uitvoeren. De bron voor de statistische marktmodellen: de complexiteit van het leven zelf! Het klonk idioot, maar het werkte. Bij de presentatie zagen de finance-kopstukken het beest rondwaggelen en de markten daadwerkelijk op zijn bewegingen reageren met verrukkelijk ongrijpbare volatiliteit. Zoiets was nog nooit vertoond. Dat er na drie kwartier flap-flap al een Planckcrisis optrad en de Bank of Singapore zomaar, in één klap, omviel, maakte de pret compleet. Singapore weerstaat de zeespiegel, maar gaat aan één zeehond kopje onder, heette het. Eindelijk werden de markten weer spannend, gevaarlijk, amusant.
Daarna ging het snel. Het verhaal is bekend: Cosimo ontwikkelde de theorie van de derivaten met infinitesimale looptijd2Het genie van Cosimo toonde zich in zijn omgang met handel nabij de Plancktijd, door de invoering van de fictie van infinitesimale looptijd voor derivaten, die binnen elke reële tijdsduur naderend tot nul een transfiniet aantal keren kunnen worden geherwaardeerd of verhandeld. Het meest radicale gevolg van deze methode is dat beurswaarde afhankelijk wordt van de keuze voor mathematische axiomatiek van de reële getallen, waardoor het verschil tussen verzamelingtheoretische universa zelf een piste wordt voor handel. en richtte Strange Aeons Investments op, een onbegrijpelijk en grillig bedrijf dat hem peilloos rijk maakte. En ook Ice Queen groeide snel uit van een obscuur feestje tot het experiment in participatief totaaltheater waar we allemaal zo van zijn gaan houden, die collectieve koortsdroom voor een avant-garde van financiers en onderzoekers, denkers en dromers, die flirt met het sublieme, die wispelturige blasfemie met editie op editie nieuwe ontwrichtingen van grenzen, in natuur, kunst, politiek, en seks.
Er ontstond vaste infrastructuur op Camp Tsalal naast de geïmproviseerde yurts, omdat de technische ondersteuning voor de spektakels steeds veeleisender werd. Technici, logistiek medewerkers, cateraars en schoonmakers werden permanent gehuisvest in ondergrondse installaties. Zij vormden een gemeenschap op zich tijdens de lange dagen tussen de edities, wanneer financieel kunstenaars weer konden pronken met hun nieuwste markten en xenorganic designers met hun laatste arbitraire levensvormen, dieren, planten of tussenwezens, ontwikkeld om een subtiel kleurig uiterlijk, of juist met bonte glibberige openingen en uitstulpingen, voer voor seksuele fijnproevers. Tijdens de vierde editie trad voor het eerst de shock-gothband Life In Death op met hun monotone lied Tekeli-li, kennelijk naar een woord uit een of andere uitgestorven Oceanische taal dat staat voor ‘witte geest’ of ‘uitwissing’. Het sloeg enorm aan, ze kwamen steeds terug en vanaf het jaar erop werd Tekeli-li het lied dat iedereen zong tijdens het rituele hoogtepunt, de dans rond het Absolute, de Kristalgodin, die monsterlijke vrouw van ijs, elk jaar hoger boven de tenten uitrijzend in de mist van de poolnacht.
Het was allemaal meeslepend bizar, maar voor Cosimo was het ernst. ‘Morgan, je snapt dit niet, jij ziet gewoon een freakshow’, zei hij me vorig jaar, ‘maar Ice Queen ontketent de transformatieve krachten van het Ware Zuiden. Cook voelde hun roep al, en Scott, Amundsen, Musk, Slat… vaag nog… mediums, allen. Misschien dachten zij autonoom te handelen, maar het was de STORM-BLAST, tyrannous and strong, that struck with o’ertaking wings, and chased us south along. Die storm is het Kapitaal zelf. Zeer lang dacht men dat hij altijd westwaarts zou blazen. Vanuit Eden naar Florence, Amsterdam, Londen, New York, California, Beijing… er is altijd meer Westen. Schijnbaar. Want dit longitudinale kapitaal loopt op de oude continenten nu al eeuwen vast in cryptofeodale modder. Het Zuiden, daarentegen, is een Bestemming. Hier trekken de kringen van Oost en West samen tot één punt: de laatste grens, het Uiterste Zuiden, de Pool. En daaraan voorbij geen cirkels meer, maar de glorie van de Ruimte, eindeloos en koud.’
Dus werd de Godin elk jaar groter, hoger, abstracter. En precies nu ze de ruimte ingaat, zou ik haar mislopen?
*Ik ben terug. Twee weken weggeweest, te oordelen aan de lichtkegel in de verte boven
Wel liepen er technici en schoonmakers rond, bezig met het plegen van onderhoud aan de verlaten labs en het repareren van de yurts, zorgzaam als was het een waardevolle kunstcollectie.
Een groep mensen was bij de lanceerinstallatie aan het sleutelen. Ik liep ernaartoe, sprak een van hen aan en vroeg waar het festival was.
Ze keek om, schatte mij even in, en zei toen: ‘De pioniers zijn boven, we hebben ze laten gaan. Tsalal is nu de grens, en wij de grenswacht.’ En toen, blik omhoog, robuust intonerend als in een eeuwenoud ritueel, ‘Tekeli-li!’, en ook de anderen keken toen op en zongen, ‘Tekeli-li!’
Ik heb niets meer gezegd. Ik ben snel weggelopen, terug, de wereld in.
